Η pύπανση από τα πλαστικά μπορεί να διορθωθεί, ο κόσμος χρειάζεται ένα καλό, εναλλακτικό σχέδιο. Κυβερνήσεις και οργανισμοί εργάζονται σε παγκόσμια κλίμακα για να βρουν λύση στο πρόβλημα της ρύπανσης και των πλαστικών αποβλήτων.
Ενώ το πρόβλημα οξύνεται οι προσπάθειες για βελτίωσή του δεν ακολουθούν τον ίδιο ρυθμό. Η μοναδική απάντηση στο πρόβλημα είναι μια συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών που θα καταφέρει να αντιμετωπίσει πραγματικά το ζήτημα.
Το πλαστικό είναι σπουδαίο υλικό. Αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ασφαλή και αποτελεσματική διακίνηση των προϊόντων μας και έχει μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα από πολλές εναλλακτικές λύσεις. Το πρόβλημα είναι ότι σημαντική ποσότητα αυτού καταλήγει στο περιβάλλον. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η πλαστική ρύπανση θα αυξάνεται μέχρι το 2040 με διπλάσια παραγωγή πρωτογενούς πλαστικού και με τετραπλάσιες ποσότητες αποβλήτων να καταλήγουν στους ωκεανούς.
Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο να συμβεί.
Η απαγόρευση του πλαστικού δεν είναι η απάντηση. Η λύση που χρειαζόμαστε βρίσκεται στη μείωση χρήσης πρωτογενούς πλαστικού (αρχικά μειώνοντάς το όσο το δυνατόν περισσότερο) και διατηρώντας παράλληλα όλο το πλαστικό που παράγεται σε μια κυκλική οικονομία (αντιμετωπίζοντάς το ως πόρο και όχι ως απόβλητο).
Εργαζόμαστε σκληρά για να βρούμε λύσεις καθώς αποδεχόμαστε πλήρως ότι το πλαστικό που παράγουμε είναι δική μας ευθύνη. Έχουμε δεσμευτεί να μειώσουμε κατά το ήμισυ τη χρήση πρωτογενούς πλαστικού έως το 2025 – καταργώντας πάνω από 100.000 τόνους πλαστικού από τις συσκευασίες των προϊόντων μας – και να επανασχεδιάσουμε όλες τις συσκευασίες μας με νέες φόρμουλες ώστε να είναι πλήρως επαναχρησιμοποιήσιμες, ανακυκλώσιμες ή λιπασματοποιήσιμες. Και πράγματι σημειώνουμε σημαντική πρόοδο.
Προχωράμε ακόμα σε εθελοντικές βιομηχανικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της New Plastic Economy Global Commitment που στοχεύει στην εξάλειψη των πλαστικών αποβλήτων και της ρύπανσης , ενώ παράλληλα συμμετέχουμε σε Συμφωνίες που ενώνουν κυβερνήσεις , ΜΚΟ και επιχειρήσεις με στόχο να επιταχύνουμε την πρόοδο προς την επαναχρησιμοποίηση και την αξιοποίηση του πλαστικού.
Οι συμφωνίες αυτές είναι αποτελεσματικές. Σύμφωνα με την έκθεση προόδου της Global Commitment 2021, για δεύτερη συνεχή χρονιά, οι εμπλεκόμενες μάρκες και οι λιανοπωλητές έχουν μειώσει συλλογικά την κατανάλωση πρωτογενούς πλαστικού σε συσκευασίες των προϊόντων τους. Αυτή η πορεία επιταχύνεται διαρκώς με νέες δεσμεύσεις που αναμένεται να οδηγήσουν τη χρήση πρωτογενούς πλαστικού σε μείωση (σχεδόν 20% σε απόλυτες τιμές) μέχρι το 2025 σε σύγκριση με το 2018.
Παρόλα αυτά ενώ τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και αποκτούν πρωτόγνωρη δυναμική, αυτού του είδους οι δεσμεύσεις από μόνες τους δεν είναι αρκετές: έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε και πρέπει να το δράσουμε γρήγορα.
Χωρίς αλλαγές στον τρόπο ζωής των λαών, στον τρόπο που ανακυκλώνουν και τελικά μειώνουν τη χρήση πλαστικών, δεν μπορούμε να διορθώσουμε το πρόβλημα. Χρειαζόμαστε αποτελεσματικές, ριζικές ενέργειες, σε παγκόσμιο επίπεδο, που να φτάνουν στην ουσιαστική αιτία του προβλήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως να σημαίνει και μετάβαση από προαιρετικά σε υποχρεωτικά μέτρα.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, μαζί με περισσότερες από 70 ακόμα επιχειρήσεις, ζητάμε μια ελπιδοφόρα και νομικά δεσμευτική συνθήκη του ΟΗΕ – που να βασίζεται στην κυκλική οικονομία – για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από το πλαστικό, σε παγκόσμια κλίμακα. Όπως ακριβώς αντιμετωπίσαμε και την κλιματική κρίση μετά τη Συνθήκη του Παρισιού.
Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο για τη θέσπιση συνθήκης του ΟΗΕ που να αφορά στα πλαστικά. Να μειώνει την παραγωγή πρωτογενούς πλαστικού, να προωθεί τη συνεργασία για συστημικές λύσεις και να επιταχύνει τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία παγκοσμίως.
Alan Jope, Διευθύνων Σύμβουλος της Unilever
Όλοι χρειαζόμαστε ένα στόχο και μια κοινή προσέγγιση
Η πλαστική ρύπανση δεν ξεκινά και δεν τελειώνει στα εθνικά σύνορα, επομένως ο κόσμος χρειάζεται μια συντονισμένη διεθνή λύση που να αντιμετωπίζει το πρόβλημα ριζικά. Η λύση της κυκλικής οικονομίας για το πλαστικό θα συμβάλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην απώλεια της βιοποικιλότητας, ενώ ταυτόχρονα θα έχει αναρίθμητες θετικές κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις.
Πιστεύουμε ότι η νέα Συνθήκη πρέπει να βρίσκει σύμφωνους όλους τους εμπλεκόμενους – κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Να στηρίζεται στην κοινή κατανόηση των αιτιών του προβλήματος και να χαράζει κοινή διαδρομή για την αντιμετώπισή του. Για τις εταιρείες και τους επενδυτές, αυτό δημιουργεί ισότιμους όρους ανταγωνισμού και αποτρέπει ένα συνονθύλευμα ασύνδετων φιλοδοξιών και λύσεων, ενώ παράλληλα δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να λειτουργήσει η κυκλική οικονομία για το πλαστικό στην πράξη, σε κλίμακα.
Πιστεύουμε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει νομική δέσμευση και υποχρεωτικοί στόχοι για τον περιορισμό της παραγωγής πρωτογενούς πλαστικού – σε επίπεδο εθνικής διακυβέρνησης και ανάληψης ευθυνών . Η διασφάλιση της συμμετοχής και της συμμόρφωσης κάθε χώρας θα ξεκλειδώσει τις επενδύσεις που απαιτούνται για την κλιμάκωση των καινοτομιών, των υποδομών και των δεξιοτήτων σε τομείς που χρειάζονται περισσότερο τώρα από ποτέ υποστήριξη.
Και έχουμε πολύ καλό λόγο να είμαστε αισιόδοξοι ότι μια τέτοια συνθήκη μπορεί να δημιουργηθεί και να υιοθετηθεί. Τα τρία τέταρτα των κρατών μελών του ΟΗΕ – πάνω από 150 χώρες – υποστηρίζουν ήδη την ιδέα, καθώς και ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων και επενδυτικών ομάδων. Ο κόσμος απαιτεί επίσης δράση. Η ψηφοφορία της WW έχει ξεπεράσει τα 2 εκατ. άτομα σε συμμετοχή. Παρόλα αυτά χρειαζόμαστε την υποστήριξη περισσότερων οργανισμών , περισσότερων ανθρώπων προκειμένου ν’ ασκήσουμε πίεση σε όλες τις κυβερνήσεις για να εργαστούν για την υλοποίηση της συνθήκης.
Έχουμε ήδη τις λύσεις που απαιτούνται για τη μείωση της ετήσιας ρύπανσης πλαστικού που διοχετεύεται στους ωκεανούς, κατά περίπου 80% έως το 2040. Όπως επισημαίνει η έκθεση Breaking the Plastic Wave της The Pew Charitable Trusts, δεν είναι η έλλειψη τεχνικών λύσεων που μας εμποδίζει να αντιμετωπίσουμε τη ρύπανση από πλαστικά, αλλά μάλλον τα ανεπαρκή ρυθμιστικά πλαίσια, τα επιχειρηματικά μοντέλα και οι μηχανισμοί χρηματοδότησης.
“Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο για τη θέσπιση μιας ελπιδοφόρας συνθήκης του ΟΗΕ για τα πλαστικά. Μια συνθήκη που μειώνει την παραγωγή πρωτογενούς πλαστικού, προωθεί τη συνεργασία για συστημικές λύσεις και επιταχύνει τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία παγκοσμίως” λέει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Unilever Alan Jope.
"Στην επερχόμενη Συνέλευση περιβάλλοντος του ΟΗΕ, είναι αναγκαίο να συμφωνηθεί μια διαδικασία ώστε να επιτευχθούν νομικά δεσμευτικοί στόχοι πριν να είναι πολύ αργά. Το μέγεθος και η πολυπλοκότητα του προβλήματος πασιφανές. Υπάρχει δυναμική και ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Τώρα είναι η ώρα που πρέπει να λάβουμε αυτές τις δύσκολες αποφάσεις, να αντιμετωπίσουμε οριστικά τη ρύπανση από τα πλαστικά".